تخم شترمرغ و هر آنچه درباره ی اجزای آن باید بدانید

تخم شترمرغ در مقایسه با تخم دیگر پرندگان تقریبا بزرگترین تخم می باشد. اما تخم شترمرغ نبست به وزن شترمرغ بالغ کوچکتر می باشد. تنها 5/11 درصد وزن بدن شتر مرغ تخم آن می باشد. تخم شتر مرغ 25 برابر وزن متوسط تخم ماکیان اهلی (حدود 60 گرم) است. به طور متوسط تخم شترمرغ 19-177 سانتی متر طول و 15-14 سانتی متر عرض داشته و 1900-1100 گرم وزن دارد.

تخم شترمرغ نقش محوری در توسعه مزارع پرورش شترمرغ دارد. توانایی شترمرغ ماده در تولید تخم نطفه دار جهت تولید جوجه های سالم باعث توسعه جمعیت شتر مرغ در مزارع پرورش شترمرغ می شود. به طور متوسط طول مدت جوجه کشی تخم شترمرغ به صورت مصنوعی در دستگاه جوجه کشی  42  روز می باشد.

تخم شتر مرغ از قسمت های زیر تشکیل شده است:

1-    نطفه یا صفحه زاینده: تنها عضو زنده تخم می باشد و بر روی زرده قرار گرفته است.

2-    زرده: نقش آن فراهم کردن مواد غذایی لازم برای استفاده جنین در مراحل مختلف رشد و نمو می باشد.

3-    آلبومین سا سفیده: پوشش آبکی اطراف جنین در حال رشد را تشکیل می دهد و مانع از خشک شدن جنین می شود. سفیده خواص ضد میکروبی دارد و از سه لایه تشکیل شده است.

الف) سفیده رقیق

ب) سفیده غلیظ

ج)سفیده رقیق داخلی

4- شالاز یا زرده بند: در وسط تخم و در هر دو طرف زرده، دو قسمت مارپیچی شکل از جنس سفیده غلیظ به نام شالاز یا زرد بند وجود دارد. شالاز، زرده را در وسط تخم نگه می دارد و مانع از حرکت زرده به سمت پوسته آهکی و چسبیدن به آن و در نتیجه از بین رفتن نطفه یا جسم رویان می شود.

پوسته تخم شترمرغ

پوسته از سه قسمت تشکیل شده است: غشاها، پوسته آهکی، کوتیکول

رنگ پوسته اهکی تخم بین سفیده و زرد مایل به سفید متفاوت بوده و شبیه ظروف پینی براق است که از خلل و فرج پوشیده شده است. پوسته تخم شتر مرغ تمامی عناصر در پوسته تخم مرغ را دارا می باشد و 2 تا 3 میلی متر قطر داشته  و از استحکام بالایی برخوردار است. به طوری که یک انسان می تواند بر روی آن بایستند بدون انکه به پوسته آسیبی برسد. قطر تخم شترمرغ معمولا متفاوت است  و حداقل آن 65/1 میلیمتر بوده و با افزایش اندازه تخم ها قطر پوسته افزایش می یابد و سنگین تر می شود.

وظیفه پوسته تخم شترمرغ عبارت است از :

حفاظت محتویات از ضربات مکانیکی
ایجاد سد فیزیکی پوستهتخم
چلوگیری از نفوذ عوامل میکروبی به محتویات تخم
ایجاد غشاء واسطه که میزان عبور آب، اکسیژن و دی اکسید کربن به داخل و خارج تخم را تعیین می کند.

هر چند پوسته از خارج بسیار محکم تر و متراکم است اما شکستن آن از داخل آسان می باشد که امکان خروج جوجه شترمرغ ها از تخم را تسهیل می کند. دو غشا پوسته، آلبومین را نگه می دارند. لایه خارجی ضخیم تر بوده و منافذ بیشتری نسبت به لایه داخلی دارد. با تبخیر آب و جایگزینی هوا بین این دو لایه اتاق هوایی تشکیل می گردد.

کاربرد تخم شترمرغ

کاربرد اصلی تخم شترمرغ در جوجه کشی شترمرغ جهت تولید جوجه شترمرغ می باشد. ولی تخم های بدون نطفه مصرف غذایی داشته و به صورت نیمرو و هم در انواع شیرینی ها و کیک ها مودر استفاده قرار می گیرد.

ارزش غذایی تخم شترمرغ از نظر مقدار کلسترول و چربی های اشباع، به مراتب بیشتر از تخم مرغ است که نشانگر ارزش غذایی بهتر آن می باشد.