بیماری های بلدرچین و روش های پیشگیری و درمان سریع آنها را بشناسید

بیماری های بلدرچین که امروزه در حال شیوع هستند را بشناسید. در این مقاله سعی داریم تا شما را با معروفترین و مهم ترین بیماری های بلدرچین که در حال شیوع هستند آشنا کنیم. ابتدا راهنمای کامل پیشگیری از بیماری های بلدرچین را قرار داده ایم سپس درمورد هر بیماری توضیح کاملی قرار داده شده است.

مهم ترین بیماری های بلدرچین

بیماری تیفوئید بلدرچین

بیرون زدگی مقعد بلدرچین

بیماری تاول کف پایی بلدرچین

بیماری نیوکاسل بلدرچین

بیماری مارک

بیماری اریزیپلاس

بیماری سالمونلا گالیناروم

بیماری پاستورلوز

بیماری لکوز و…

راهنمای کلی پیشگیری از بیماری های بلدرچین

باید این مهم را به خاطر داشت که می توان از بروز اکثر بیماری های ویروسی با بکارگیری یک مدیریت خوب و کاربردی پیشگیری کرد . لانه ها باید تمیز و دارای تهویه و دمای مناسب باشند و از ورود جانوران موذی به آنها ممانعت شود .

بلدرچین نباید با انواع دیگر پرندگان پرورش داده شود، زیرا به خوبی مشخص شده که گونه های مختلف پرندگان دارای حساسیت های متفاوت در برابر ارگانیسم های عامل بیماری هستند .

از آنجا که بلدرچین های جوان به بیماری حساس تر هستند بنابراین آنها باید جدا از بلدرچین های مادر پرورش یابند زیرا بلدرچین های مادر ممکن است به طور تحت بالینی با میکروارگانیسم هائی آلوده باشند و یا به عنوان حاملین عوامل بیماریزا عمل کنند .

در مزارع بزرگ پرورش بلدرچین توصیه می شود که سرپرست های مستقل جهت مراقبت از این پرنده ها گماشته شوند. شواهدی مبنی بر انتشار بیماری های خاصی مانند لکوز در مزارعی که بلدرچین و ماکیان به طور جداگانه پرورش می یابند ولی سرپرست آنها یکی است، وجود دارد. برعکس بلدرچین های ژاپنی ممکن است به عفونتهای تحت بالینی مبتلا شوند و آن را به سایر گونه های پرندگان انتقال دهند .

این پرندگان باید با غذای مناسب که از منبع مورد اطمینان خریداری شده تغذیه شوند. غذا باید در مکان خشک نگهداری شده و از رشد کپکها ممانعت بعمل آید و همچنین باید از جانوران موذی که ممکن است سبب ایجاد بیماری یا انتقال میکروارگانیسمها شوند محافظت گردد. این پرندگان باید به طور مرتب و روزمره بازبینی شده و اگر نشانه هائی از قبیل کزکردگی، لرزش، فلجی را نشان دادند جهت معاینه به دامپزشک ارجاع داده شوند.

پیشگیری در زمان شیوع بیماری بلدرچین

هنگامی که بیماری شیوع پیدا می کند صاحبان مزارع باید به توصیه هائی مبنی بر جداسازی پرندگان سالم از بیمار عمل کنند. زیرا کانی بالیسم ، خوردن مواد دفعی پرندگان بیمار و انتقال از طریق آئروسل سبب انتشار بیماری خواهد شد. توصیه می شود که لاشه ها سوزانده و یا به وسیله آهک مدفون شوند و تمام محل ضدعفونی گردد. همچنین انکوباتورها ضدعفونی شده و جوجه بلدرچین های تازه هچ شده در محلهای ضدعفونی شده پرورش یابند. منبع شیوع بیماری در صورت امکان شناسائی گردد و با اقدامات پیشگیری کننده مناسب بیماری تحت کنترل درآید .

بلدرچین ژاپنی با این که نسبت به برخی از بیماریها مقاوم است ولی نسبت به ابتلا طبیعی به اکثر بیماریهای ویروسی ماکیان حساس می باشد به خصوص هنگامی که تحت شرایط مدیریتی ضعیف پرورش یابد. هرچند تعداد گزارشهای مربوط به وقوع طبیعی بیماری در بلدرچین ها در مقایسه با ماکیان دیگر کمتر می باشد. اما این موضوع ممکن است ناشی از این واقعیت باشد که تعداد معدودی مزرعه پرورش بلدرچین وجود دارد. با توجه به پیشرفتهای اخیر در امر روشهای فنی تشخیصی در ویروس شناسی این احتمال وجود دارد که موارد بیشتری از وقوع طبیعی بیماری های ویروسی خصوصا آنهائی که ناشی از اعضای گروه آدنوویروس هستند گزارش شوند .

نشریه چکاوک : دکتر مصطفی رزمجو

1. بیماری تیفوئید بلدرچین

عامل بیماری تیفوئید پرندگان سالمونلاگالیناروم است. شیوع بیماری ناشی از سامونلاگالیناروم سبب تلفات بالایی در جوجه بلدرچین های ۱ تا ۳ روزه شده در جوجه بلدرچین های نر نیز تلفات پایینی را ایجاد کرد.

نشانه های بیماری تیفوئید

نشانه های بالینی بیماری، شامل افسردگی و تجمع جوجه بلدرچین ها به دور هم بود که در کالبد گشایی جوجه بلدرچین های تلف شده، پری کاردیت، نقاط نکروزه بر روی کبد، پرخونی شش ها، هیدروپری کارد، انتریت توام با خونریزی حاد و بزرگ شدگی طحال وجود داشت. نشانه ها و ضایعات بیماری در جوجه بلدرچین های نر, شامل کاهش اشتها، نفس نفس زدن خفیف، پرخونی کبد و انتریت بود.

2. عفونت کورنا بلدرچین

یک عفونت کورنا ویروسی سبب بیش از ۲۰ در صد تلفات در بلدرچین های ۸ تا ۹ روزه در چندین مزرعه پرورش بلدرچین در ایتالیا شد.

نشانه های بیماری عفونت کورنا بلدرچین

نشانه های بیماری عفونت کورنا بلدرچین (Corna Virus Infection)

نشانه های بالینی این بیماری عبارت از افسردگی، تاخیر در رشد، عدم اشتها، ترس از نور و آب ریزش بینی و گاهی اوقات عطسه بود. ضایعات میکروسکوپی شامل تورم کیسه های هوایی، رینیت کاتارال، ری کاردیت و پری هپاتیت بود. این بیماری باید ار عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا و ND و عفونت های باکتریایی ایجاد شده توسط اریزیپلوترکس و گونه های پاستورلا و عفونت های قارچی ناشی از گونه های آسپرژیلوس تفریق شود.

3. بیماری روس سار کوما بلدرچین (sarcoma)

حساسیت بلدرچین ژاپنی به تلقیح ویروس عامل (CT- 842 Brayan Strain)  برای اولین بار توسط Reyniersand Saksteder 1960  نشان داده شد. تلقیح این ویروس به جوجه بلدرچین های یکروزه سبب ایجاد تومور در ۶ تا ۸ روزگی گردید. گزارش دیگری از روسیه نشان داد که بلدچین فقط به سویه های RAV1 و Brayan ویروس RS حساس می باشد. این حالت احتمالاً به ساختمان ژنتیکی بلدرچین مربوط بوده، وضعیت ژنتیکی بلدرچین ها تعیین کننده حساسیت آنها به سویه های مختلف RSV می باشد. همچنین RSV از جنین های بلدرچین که به طور طبیعی آلوده شده بودند، جدا شده است.

4. بیماری بیرون زدگی مقعد بلدرچین (پرولاپس)

بیرون زدگی مقعد، اصطلاحاً تمایل به خارج پیدا کردن جزئی یا کلی مخاط کانال انتهایی بدن بلدرچین گفته می شود. این معضل معمولاً در شروع تخم گذاری در نیمچه های قوی و یا در بلدرچین ها تخم گذار خیلی چاق دیده می شود.

عوامل موثر در بروز بیرون زدگی مقعد بلدرچین

1- جیره ی غذایی با انرژی بالا (مخصوص بلدرچین گوشتی) باعث چاق شدن و تولید چربی نیمچه ها شده در حالی که از نقطه نظر اسکلت و ماهیچه ضعیف می باشند.

2- مصرف بیش از اندازه دان و برنامه ی غلط نور دهی (ساعات نور زیاد شونده) باعث قوی شدن نیمچه ها می شود. این نیمچه ها حتی اگر وزن استاندارد داشته باشند، زودتر شروع به تخم گذاری می کنند. از آنجایی که از نظر فیزیکی هنوز بالغ نشده اند، ماهیچه های کانال تخم هنوز قدرت و ارتجاع لازم را ندارند.

تخم بلدرچین دو زرده، انگل و کانی بالیزم ( همدیگر خواری بلدرچین) با جراحت قسمت تحتانی بدن, باعت بیرون زدگی مقعد می شود. زمانی که مقعد متورم و یا زخمی باشد، حتی پس از تخم گذاری، کانال تخم مایل به برگشتن به حالت طبیعی خود را پیدا می کند. قبل از برگشتن قسمت انتهایی کانال به وضعیت اولیه، بلدرچین مورد حمله ی دیگر پرنده ها قرار می گیرد. این معضل بیشتر در حیواناتی که در قفس های نامناسب پرورش می یابد به چشم می خورد.

گاهی بیرون زدگی مقعد، به دنبال تغذیه ی خوب و حساب شده، مدیریت صحیح و نوردهی مناسب پیش می آید، پرورش دهنده ی بلدرچین نمی بایستی عجله کند و در این زمان بایستی تمامی سعی خود را برای شروع تخم گذاری بلدرچین ها در سن و وزن استاندارد معمول نماید.

5. بیماری تاول کف پایی بلدرچین

بلدرچین های مبتلا به تاول کف پائی نشانه های لنگش را نشان داده و در معاینات، مفاصل درگیر متورم و بزرگ شده بودند. بالشتک کف پائی و بافتهای اطراف دچار تورم پیازی شکل (Bulbons Swelling ) بودند. کپسول مفاصل تارس پا ضخیم و سفت شده و غشاهای سینوویال نیز ضخیم شده بود. با برش سطح محل ضایعه، برجستگی سفید رنگی در داخل بافت دیده می شد، که از این ضایعات باکتری E.Coli جدا شد.

6. بیماری نیوکاسل بلدرچین

گزارش هائي از شيوع طبيعي بيماري نيوکاسل در گله هاي بلدرچين وجود دارد. دو محقق اظهار داشتند که بلدرچينها نسبت به ماکيان حساسيت کمتري به نيوکاسل داشته اند و اين بيماري به ندرت در بلدرچينها تشخيص داده شده است. با وجود آنکه بيماري نيوکاسل به شکل بومي (اندميک) در ماکيان هنگ کنگ وجود دارد و بلدرچينها در آنجا در مقياس بزرگي پرورش مي يابند، عفونت طبيعي ناشي از NDV از مدتها قبل ديده نشده است. اين محققين همچنين اظهار داشته اند از آنجا که تعدادي از پرندگان وحشي به شکل تحت باليني بيماري نيوکاسل مبتلا شده و حاملين فاقد نشانه هاي بيماري ND هستند، بنابراين ممکن است بلدرچينها نيز تحت شرايط محيطي خاص به عفونت تحت باليني بيماري نيوکاسل مبتلا شوند .

علائم بیماری نیوکاسل در بلدرچین ها

اين بيماري با کاهش وزن، اسهال، نشانه هاي عصبي مانند لرزش و فلجي پاها و عدم کنترل پرنده بر روي گردن، بال و پا و پائين آمدن ميزان توليد تخم در گله مادر مشخص مي گردد. در گزارش هائي که از شيوع طبيعي بيماري نيوکاسل در گله هاي بلدرچين وجود دارد، نشانه هاي تنفسي توصيف نشده است .

نشانه های بالینی نیوکاسل بلدرچین

نشانه هاي باليني بيماري نيوکاسل در بلدرچين عبارت است از: تلفات ناگهاني، درجات متفاوتي از بي اشتهائي، کسالت و کز کردگي. در صورت ادامه بيماري، به تدريج اين علائم شديدتر و واضح تر شده و لاغري پيش رونده، مدفوع اسهالي با رنگ زرد روشن که پس از مدتي به صورت آبکي و شفاف در آمده و در انتها به صورت اسهال غليظ و سبز رنگ در خواهد آمد، ديده خواهد شد.

نيمي از بلدرچينهاي مبتلا، پس از سه تا چهار روز از شروع حالت بي اشتهائي و اسهال نشانه هاي عصبي کاملا مشخص و متفاوتي، ازعدم تعادل خفيف تا يک فلجي شل کامل (flaccid) نشان مي دهند. اين مورد که حالت خاصي از فلجي بوده شامل افتادن بر روي جناغ و يا به يک طرف بدن و کشيده شدن پاها به طرف عقب مي باشد. بالها اندکي از هم باز شده، حالت آويخته داشته و بر روي بستر قرار مي گيرد. سر بلدرچينهاي مبتلا به طور وارفته اي به يک طرف آويزان مي باشد. وقتي اين گونه بلدرچينها در دست گرفته مي شوند به نظر مي رسد که کنترلي بر بالها و پاها و گردن خود ندارند ولي در عين حال هنوز هوشيار به نظر مي رسند.

پرهاي اطراف مقعد مرطوب بوده، گاهي اوقات به وسيله موادي به رنگ سفيد گچي در مي آيد. در کالبد گشائي بلدرچينهاي تلف شده ضايعاتي از قبيل درجات متفاوتي از تغييرات چربي (fatty change) در کبد و کليه ها، رسوب اورات زرد رنگ بر روي قسمتهائي از کيسه هاي هوائي، پرخوني دوازدهه و قسمت فوقاني روده ها مشاهده مي گردد. هيچ گونه ضايعه ماکروسکوپي در ريه ها، ناي، مغز، مننژ، عصب سياتيک و شبکه بازوئي و طناب نخاعي ديده نشده است .

آزمایش ویروس شناسی نیوکاسل بلدرچین

در آزمايش ويروس شناسي با استفاده از تخم مرغ جنين دار و مشاهده ضايعات ايجاد شده از جنينهاي تلف شده، سويه حاد ويروس نيوکاسل (virulent velogenic strain) جدا شد. در آزمايش HIدر رقتهاي دو برابر (Two-Fold Dilute) تيترهاي ۱:۱۰۲۴،۱:۲۵۶ و ۱:۵۱۲ از سرم سه بلدرچين به دست آمد. عيار به دست آمده از آزمايش HI با مايع آلانتوئيک تخم مرغهاي تلقيح شده ۱:۱۲۸، ۱:۲۵۶ و ۱:۲۵۶ بود .

در بررسي بيماريزائي ويروس بيماري نيوکاسل با منشا بلدرچين ژاپني در ماکيان، ماندگاري ويروس در مغز، ناي، ريه، کبد، طحال و خون به ترتيب حداقل به مدت ۸، ۵، ۷،۸ و ۴ روز پس از عفونت به تاييد رسيد. از نظر وجود ضايعات ميکروسکوپي، کبد، محل اتصال ايلئوم و روده کور، پيش معده، ناي، ششها، قلب و مغز طحال و بورس فابريسيوس مورد بررسي قرار گرفتند. نکروز، تخليه شديد لنفوسيتها در ارگانهاي لنفوئيدي و نفوذ سلول هاي تک هسته اي در کبد ديده شد. همچنين خونريزي شديد، دژنراسيون عصبي، نکروز، گليوز و تجمع آستيني شکل سلولها به دور رگها در مغز ايجاد شده بود . (perivascular cuffing)

مطالعات نشان داد که مي توان بلدرچينها را به طور موفقيت آميزي عليه ويروس برونشيت و نيوکاسل واکسينه کرد. هر چند به علت مقاومت نسبي بلدرچينها به عفونت ناشي از NDV ، واکسيناسيون در آنها به طور گسترده اي مورد بررسي قرار نگرفته و کاربرد وسيعي ندارد .

بيماري نيوکاسل بايد از عفونتهاي کورناويروسي، آنفلوانزا، پاستورلوز، اريزيپلاس، کريپتوسپوريدوز، عفونتهاي کلاميديائي و مسموميتهاي غذائي تفريق شود .

نشریه چکاوک- دکتر مصطفي رزمجو

7. بیماری مارک بلدرچین

وقوع طبيعي بيماري مارک در بلدرچين اولين بار توسط وايت در اسل ۱۹۶۳ گزارش گرديد. گزارشهاي بعدي نشان داد که بلدرچينها وقتي در تماس نزديک با پرندگان تفريحي و شکاري پرورش داده مي شوند به بيماري حساس بوده و به طور تجربي نيز به MDV آلوده مي شوند . با وجود آنکه بيماري مارک معمولا در جوجه هاي جوان اتفاق مي افتد اما در بلدرچين اين بيماري در پرندگان نسبتا مسن گزارش شده است.

نشانه های بیماری مارک در بلدرچین ها

پرنده معمولا نشانه هاي باليني بيماري را بعد از بلوغ جنسي نشان مي دهد. در عفونتهاي طبيعي، بلدرچين ها ممکن است به طور ناگهاني تلف شوند و يا نشانه هاي باليني اي از قبيل کز کردگي و بي اشتهائي را نشان دهند. معمول ترين يافته ماکروسکوپي بزرگ شدگي کبد به همراه نقاط کوچک پراکنده به رنگ زرد بر روي آن وطحال بزرگ شده (گاهي اوقات تا ۸ برابر اندازه طبيعي) مي باشد . روده ها اغلب ضخيم شده و گاهي در ساير ارگانها نيز تومور ديده مي شود. ضايعات هيستوپاتولوژيک غالبا در کبد، طحال و اعصاب محيطي مشاهده مي گردد. اين ضايعات با مشاهده حضور سلولهاي لنفوئيدي همراه با پلاسماي پراکنده در بافت مشخص مي گردند. همچنين اشکال ميتوزي به ندرت ديده مي شود.

آزمایش بیماری مارک بر روی بلدرچین ها

در آلودگي تجربي ۱۸ خانواده از بلدرچينها با سويه CR64 ويروس حاد مارک، تنها ۳ خانواده به بيماري مارک مبتلا شده، ضايعات ماکرو و ميکروسکوپيک مارک را ۶۸ روز پس از آلوده سازي يعني در سن ۷۵ روزگي نشان دادند. ضايعات عموما در کبد و طحال، کليه و روده کوچک ديده شد و با حضور سلولهاي لنفوئيدي نامتجانس و گاهي اوقات پلاسماسلها، مشخص مي گرديد .

روش های تشخیص بیماری مارک بلدرچین

تشخيص فرضي بيماري را ميتوان با آزمايشهاي AGID ، IFT و يا VN بر روي يک جفت سرم جمع آوري شده با يک هفته فاصله از پرنده اي که به طور باليني بيمار است، انجام داد .

عفونت ناشي از MDV را مي توان با مشاهده CPE در کشت هاي سلول کليه جنين جوجه تلقيح شده با مايع رويي سوسپانسيون هموژنيزه تهيه شده از بافتهاي آلوده به طور قطعي تشخيص داد. عامل MD ، CPE با خصوصيات ويروس هرپس ايجاد مي کند . اگر کشت سلولي تک لايه اي به روش گيمسا و يا هماتوکسيلين و ائوزين رنگ آميزي شود مي توان پلي کاريوسيت هاي حاوي چند هسته را همراه با گنجيدگي هاي داخل سيتوپلاسمي مشاهده کرد .

همچنين ميتوان ويروس را به وسيله ميکروسکوپ الکتروني با رنگ آميزي منفي تهيه شده از سلول تک لايه اي تجزيه شده با آب مقطر به تصوير درآورد .

نکته مهم در مورد بیماری مارک بلدرچین

بيماري مارک بايد از ساير بيماريهاي تومور زا مانند لکوز و رتيکولواندوتيلوز تشخيص تفريقي داده شود. اگر روده توسط عفونت MDV درگير شود ممکن است با کلي گرانولوما اشتباه گردد .

در يک بيماري لنفوپروليفراتيو که به طور طبيعي در ۳ گله بلدرچين ژاپني در مکزيک روي داد ضايعات توموري عموما در کبد و طحال مشاهده گرديد. در بررسي هيستوپاتولوژي يک ضايعه لنفوپروليفراتيو چند شکلي همراه با نفوذ سلولهاي بزرگ تيره رنگ لنفوسيت هاي با اندازه هاي مختلف و ياخته هاي شبه رتيکولوم ديده شده ولي هرپس ويروس عامل بيماري مارک از اين بلدرچين ها جدا نشد. در سرم هاي تحت بررسي نيز آنتي بادي عليه MDV يافت نشد. در سرم تعداد معدودي ازاين بلدرچينها آنتي بادي عليه ويروس عامل رتيکولواندوتيلوز و ويروس تحت گروه A لکوز پرندگان وجود داشت .

نشریه چکاوک : دکتر مصطفی رزمجو

8. بیماری اریزیپلاس بلدرچین

اریزیپلاس روسیوپاتیه می تواند سبب بیماری در بلدرچین های ژاپنی شود. این بیماری در گله بلدرچین های ژاپنی مادر با مرگ ناگهانی بلدرچین ها ظاهر شد. در کالبد گشائی ، ضایعاتی از قبیل احتقان عمومی (General Congestion )، خونریزی در عضلات ران و سینه، تورم کبد، طحال و کلیه ها، ریه های ادماتوز و تیره رنگ مشاهده شد. از کشت ارگانهای احشائی بلدرچین های مبتلا، اریزیپلاس روسیوپاتیه جدا گردید.

منبع احتمالی عفونت در حالت فوق پودر ماهی بوده است. با تجویز پنی سیلین در آب آشامیدنی بلدرچین ها تلفات ناشی از ایریزیپلاس کنترل شد.

9. بیماری سالمونلا گالیناروم بلدرچین

شیوع بیماری ناشی از سالمونلا گالیناروم سبب تلفات بالائی در جوجه بلدرچین های ۱ تا ۳ روزه شده و در جوجه بلدرچین های نر نیز تلفات پائینی را ایجاد کرد .

نشانه های بالینی بیماری شامل افسردگی و تجمع جوجه بلدرچین ها به دور هم بود که در کالبدگشائی جوجه بلدرچین های تلف شده، پری کرادیت، نقاط نکروزه بر روی کبد، پر خونی ششها ، هیدروپری کارد، انتریت توام با خونریزی حاد و بزرگ شدگی خفیف طحال وجود داشت .

نشانه ها و ضایعات بیماری در جوجه بلدرچین های نر، شامل کاهش اشتها، نفس نفس زدن خفیف، پرخونی کبد و انتریت بود. ارگانیسم از کبد و خون درون قلب این پرندگان جدا شد .

10. بیماری پاستورلوز در بلدرچین ها

بلدرچین ژاپنی همانند بلدرچین باب وایت به پاستورلوز حساس می باشد در بیشتر گزارشها شیوع بیماری پس از ورود بلدرچین های جدید از گله دیگری به مزرعه پرورش بلدرچین اتفاق افتاده است.

بلدرچینهای مبتلا در کنار هم تجمع یافته و نشانه هائی از قبیل کزکردگی و اسهال سبز رنگ نشان داده و در نهایت زمین گیر شده و تلف می شوند. در برخی از گزارشها میزان تلفات تا ۵۰ درصد ذکر شده است.

در کالبد گشائی بلدرچین های تلف شده هیپرمی عمومی، کبد متورم همراه با نواحی نکروز چند کانونی، نقاط نکروزه بر روی طحال، تیره رنگ بودن ششها و خونریزی در لایه موکوسی دوازدهه دیده شد. در هیستوپاتولوژی پنومونی بینابینی، نکروز چند کانونی طحال و کبد وجود داشت.

تشخیص بیماری پاستورلوز بلدرچین

برای تشخیص این بیماری از خون درون قلب و مهر حاصل از کبد لام هائی تهیه نموده و پس از رنگ آمیزی با رنگ ارگانیسم دو قطبی پاستورال مالتوسیدا مشاده می شود.

خون درون قلب بلدرچینهای تلف شده جهت بررسی های باکتریولوژیک و انجام آزمایشهای بیولوژیک در خرگوش گرفته شد.

کلنی های رشد کرده بر روی محیط آگار خون دار، شبیه به قطره شبنم، جدا از هم و محدب و کروی بودند. هیچ گونه همولیزی در محیط آگار خون دار مشاهده نشد و بر روی محیط مک کانگی نیز رشد نکرد.

ارگانیسم گرم منفی به شکل کوکوباسیل تکی یا دو تائی بوده و گلوکز، ساکاروز و مانیتول را بدون تولید گاز تخمیر کرد.

خرگوشهائی که با خون درون قلب بلدرچین های تلف شده تلقیح شده بودند، ظرف یک شب مردند. خرگوش های تلف شده ضایعات خاص بیماری پاستورلوز از قبیل تورم نای توام با خونریزی و کبد خالدار را نشان دادند. ارگانیسم به شکل خالص از کشت خون درون قلب خرگوشهای تلف شده جدا شد.

دلایل بروز بیماری پاستورلوز بلدرچین

تراکم بسیار بالای بلدرچینها در مکانی که تهویه ضعیفی دارند و همچنین استرس ناشی از حمل و نقل در مسافتهای طولانی، ممکن است از عوامل مساعد کننده شیوع بیماری و مرگ و میر در مقیاس بالا شود.

پاکسازی و ضدعفونی محیط نگهداری بلدرچین ها و کنترل حشرات و جوندگان در حذف ارگانیسم از محیط موثر می باشد. با استفاده از واکسن روغنی تهیه شده از باکتری جدا شده از گله و انجام اقدامات بهداشتی می توان بیماری را به طور موفقیت آمیزی کنترل نمود

11. بیماری کوکسیدیوز بلدرچین ها

بیماری شایع در پرندگان اهلی است که انگل تک یاخته آن را به وجود آورده و این  انگل به دستگاه گوارش حمله می کند .

بلدرچین با خوردن آب وغذای آلوده به انگل مبتلا به این بیماری می شود.این بیماری به لایه ی روده ای حمله کرده و بافت آن را معیوب می سازد به علاوه جذب مواد مغذی را کاهش داده و باعث آلودگی ثانویه و مرگ می گردد  .

علائم بیماری کوکسیدیوز بلدرچین

علایم کوکسیدیوز شامل کاهش میزان مصرف آب وغذا-کاهش وزن-سستی و بی حالی-پرهای ژولیده و رنگ پریدگی حیوان -اسهال خونی است .

این بیماری معمولا در سن۶-۲ هفتگی وارد بدن شده و اغلب به پرنده هایی که در کف زمین ویا در سالن گودال دار قرار دارند آسیب می رساند .

پرنده های بزرگتر معمولا مقاومت بیشتری در برابر این بیماری دارند و اگر هم دچار شوند به شدت پرندگان جوان نمی باشد .

پیشگیری از بیماری کوکسیدیوز

پیشگیری از این بیماری به مدیریت مربوط می شود کف بستر خیس و رطوبت خیلی زیاد در سالن و به خصوص در اطراف آب خوری ها و دان خوری ها منبع اصلی آلودگی به حساب می آید .

قطعات سیمی که به منظور نگه داشتن دان خوری ها وآب خوری ها ساخته می شود به پیشگیری کمک خواهند کرد

همه پرندگانی که در کف سالن یا با ارتفاع از کف(سالن گودال دار) قراردارند در معرض این بیماری اند. اگر چه بلدرچین ایمنی بیشتری در برابر این بیماری دارد .

در برخی کشور ها برای جلوگیری از مشکل کوکسیدیوز در داخل دان مصرفی پرندگان داروی ضد انگل اضافه می کنند که به آن کوکسیدیواستات می گویند

این دارو در برابر انگل مقاومت کرده و باعث ایمنی در پرندگان می شود .

بهتر است قبل از شیوع بیماری در گله و بروز تلفات این دارو را استفاده کرد

به عنوان نتیجه می توان گفت بیماری وسلامت پرنده در ارتباط مستقیم با وضعیت بهداشتی مزرعه است .

در جایی که پاکیزه باشد پرندگان بدون مورد بالینی کوکسیدیوز ایمنی را افزایش می دهند.شرایط غیر بهداشتی اغلب منجر به موارد بالینی می شود که باید درمان شود.

12. بیماری لکوز بلدرچین

حساسيت بلدرچين ژاپني به عفونت طبيعي با ويروس لکوز پرندگان توسط محققين گزارش شده است. ضايعات ماکروسکوپيک و ميکروسکوپيک در بلدرچين با آنچه که در ماکيان توصيف گرديده مشابه مي باشد .

معمول ترين ضايعات ماکروسکوپيک عبارت از بزرگ شدگي کبد و طحال و ضخيم شدن ديواره روده است. آزمايشهاي هيستوپاتولوژيک تعداد زيادي لنفوبلاست را همراه با مواردي از اشکال ميتوزي نشان مي دهد. وجود آنتي بادي عليه ويروس لکوز در سرم را مي توان با آزمايش هاي VN و CFT تشخيص داد. جهت مطالعه حساسيت ژنتيکي پرندگان به ويروس لکوز، از هيبريدهاي بلدرچين- ماکيان استفاده شده است. عفونت ناشي از ويروس لکوز بايد از ساير بيماريهائي مانند MD و RE تفريق شود .

13. بیماری مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در بلدرچین ها

عفونت طبیعی مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در بلدرچین ژاپنی گزارش شده است. در یک گله ۲۰۰۰۰ قطعه ای بلدرچین، سینوزیت چرکی واگیردار شایع شده بود. این بیماری روند آهسته ای داشت و میزان تلفات روزانه آن ۲۵ عدد بود .

در گزارش دیگری ۱۰ درصد از جمعیت ۱۰۰۰ قطعه ای بلدرچینهای مادر دچار تورم صورت و کونژونکتیویت شده بودند .

نشانه های بیماری مایکوپلاسما گالی سپتیکوم

نشانه های بالینی اصلی شامل اختلال تنفسی، فلج اندامهای حرکتی، افسردگی، کاهش مصرف غذا و وزن بدن، کاهش تخمگذاری و افزایش تعداد تخمهای فاقد رنگ دانه و لمبه بودند .

معاینات پس از مرگ نشان داد که سینوس زیر کاسه چشمی متورم شده، به وسیله مواد پنیری و یا اکسودای موکوئیدی و ژلاتینی پر شده است. تخمدان ها دچار آبروفی گردیده و در بعضی از آنها تورم کیسه هوائی دیده می شود. نتیجه کشت باکتریائی از سینوسها، نای، ریه، طحال، کبد و تخمدانها بر روی محیطهای کشت گوناگون و جداسازی ویروس از این ارگانها منفی بود. با استفاده از محیط کشت مایکوپلاسما که بر اساس روش Frii’s Methodتهیه شده بود، سویه هائی از مایکوپلاسما گالی سپتیکوم، که به عنوان Fa11 مطرح شدند، از سینوسهای سه بلدرچین جدا گردید. رشد این سه جدایه در آزمایش مهار رشد با استفاده از سرم هیپرایمیون علیه سویه S6 مایکوپلاسما گالی سپتیکوم متوقف شد. ترکیبات آنتی ژنیک این سه جدایه با سویه S6 مایکوپلاسما گالی سپتیکوم وابستگی نزدیکی داشت. اما بر اساس آزمایش ها با هم یکسان نبودند.

14. بیماری هیستومونیازیس (سیاه سر) بلدرچین

عامل بیماری سیاه سر انگل تک یاخته هیستومونیازیس است. این  بیماری عفونی بوده و تلفات بالایی دارد. بعد از ورود پروتوزآ به داخل بدن در کبد جای گرفته ودر آنجا بافت مردگی می کند و باعث آسیب به بافت می شود  .

در پی آلودگی بیشترین مرگ ومیر در ۱۲-۱۰ روز اتفاق می افتد.بلدرچین های ۱۲-۳ هفته ای مستعد ترین گروه نسبت به این بیماری هستند اما عفونت در بالغ ها اتفاق می افتد .

ارگانیسم سیاه سر از میان مواد مدفوعی پرندگان آلوده و تخم کرم های روده ای منتقل می شود .

ارگانیسم های آزاد خارج از بدن میزبان مدت زیادی زنده نمی توانند بمانند اما آنهایی که در تخم کرم ها هستند ممکن است ماه ها یا سالها باقی بمانند .

نشانه های بیماری هیستومونیازیس

نشانه های بیماری شامل ضعف-پرهای ژولیده و پژمردگی-افتادگی بال ها-کاهش اشتها می باشد .

به علاوه ممکن است همراه این علایم افزایش تشنگی و قطرات زرد مدفوعی باشد .

اقدامات پیشگیری کننده شامل پرورش پرنده های جوان در سیم توری یا زمین خشک و کنترل کرم های روده ای است .

پرورش یک گونه –کاهش حشرات وجمعیت کرم خاکی از دیگر روش های پیشگیری است.

15. بیماری کرم های روده ای بلدرچین (capillaria spp)

کرم هایی هستند که از طریق ورود به داخل چینه دان باعث بروز مشکلات در بلدرچین می شوند به نام کرم های چینه دان یا کرم های لوله ای شناخته می شوند .

این کرم ها در حالنت معمول با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند اما اگر چینه دان از بدن پرنده مبیتلا جدا و شکاف داده شود می توان کرم های نخ مانند کوچکی را در داخل بافت آن مشاهده نمود  .

این کرم ها به مرور زمان روی همدیگر تجمع پیدا کرده و باعث بروز تلفات زیاد در بلدرچین می شوند .

این کرم ها باعث افزایش ضخامت دیواره چینه دان می شوند و پرنده های آلوده کم اشتها شده و دچار مشکلات تنفسی شدید می شوند .

برای درمان هیچ داروی موثری وجود ندارد ولی می توان با شیوه های مدیریتی مناسب این بیماری را کنترل وپیشگیری نمود .

روش های پیشگیری از کرم های روده ای

کلیه پرندگان در داخل قفس پرورش داده شوند.تخم این کرم ها روی کف بستر و در داخل مدفوع وجود دارد و در صورت پرورش پرندگان در داخل قفس با مدفوع خود و در نتیجه ناقل بیماری تماس مستقیم ندارند  .

ضروری است تا کلیه وسایل و کف بستر هرچند وقت یکبار  تمیز و ضد عفونی گردد .

اکثر پرورش دهندگاه به طور کامل پاکسازی نمی کنند که با رشد کرم ها مواجه می شوند .

نصب سیم توری های آشغال گیر زیر دان خوری ها وآب خوری ها ۶-۳ اینچ از زمین مانع از تماس پرندگان با قطرات می شود