آموزش جوجه کشی کبک
کسانی که در پرورش کبک و فروش تخم آن فعالیت میکنند، حتماً با مسئله جوجه کشی کبک آشنا هستند. هر شخصی بنا بر شرایط خودش از یک روش مخصوصی استفاده میکند. جوجه کشی کبک با دستگاه، جوجه کشی کبک در منزل، جوجه کشی و تکثیر کبک در قفس و همچنین جوجه کشی طبیعی کبک از روشهای معمول
کسانی که در پرورش کبک و فروش تخم آن فعالیت میکنند، حتماً با مسئله جوجه کشی کبک آشنا هستند. هر شخصی بنا بر شرایط خودش از یک روش مخصوصی استفاده میکند. جوجه کشی کبک با دستگاه، جوجه کشی کبک در منزل، جوجه کشی کبک در قفس و همچنین جوجه کشی طبیعی کبک از روشهای معمول جوجه کشی کبک هستند. هرکدام از روشها مزایا و معایب خاص خود را دارد؛ برای مثال، برخی افراد روش طبیعی را خوب نمیدانند. برای اینکه کبک بعد از نشستن روی تخم، احساس آسیب روحی و جسمی کرده و حتی احتمال صدمه از دیگر حیوانات به او وجود دارد؛ اما اگر در شرایط مناسب نگهداری شود، اتفاق آسیب زایی برای او نمیافتد.
به هرحال این شرایط شما است که تعیین کننده خوب یا بد بودن یک روش خواهد بود.
اما در جوجه کشی کبک همیشه یک چالش وجود دارد؟ اینکه تفاوت این روشها در چیست؟ چطور میتوانیم شرایطمان را تحلیل کنیم که بفهمیم کدام روش مناسب است و به کار ببریم؟ این سؤال ِ بیشتر تازهکاران در این حوزه است؛ اما قبل از اینکه وارد مسئله اصلی روشهای جوجه کشی کبک شویم، ابتدا بهتر است که آن را تعریف کنیم و دلیل اهمیت آن را بفهمیم.
جوجه کشی کبک چیست؟
جوجه کشی که به آن جوجه درآوری هم میگویند، در واقع شامل فرآیندی است که تخمهای نطفهدار در شرایط نگهداری به جوجه تبدیل میشوند. حالا این فرآیند میتواند به صورت طبیعی توسط مرغ کرچ انجام شود یا به صورت مصنوعی و با دستگاه جوجه کشی. در هرکدام نهایت نتیجه فرآیند یکی است. مهم این است که نکات لازم در هرکدام رعایت شود.
فیلم آموزش جوجه کشی کبک
شروع جوجه کشی کبک
جوجه کشی کبک با جمع آوری و یا تهیه تخم نطفه دار کبک آغاز شده و پس از نگهداری در شرایط خاص و ضدعفونی کردن تخم کبک ها را در دستگاه جوجه کشی قرار می دهیم.
دمای نگهداری وانبار تخم های نطفه دار کبک قبل از جوجه کشی ۱۷- ۱۲درجه سانتی گراد و رطوبت ۶۵-۵۵ درصد می باشد.
مدت نگهداری در این شرایط حداکثر ۱۲روز است ولی اگر دما بین ۲۵-۲۰ درجه باشد نباید انبار کردن تخم بیشتر از7 روز به طول بکشد.
به طور کلی در دمای بالای ۲۶ درجه سانتی گراد نطفه شروع به رشد می کند و دمای زیر صفر درجه سانتی گراد به نطفه آسیب جدی می زند.
طول دوره جوجه کشی کبک ۲۴روز است .پس ازقرار دادن تخم کبک در دستگاه جوجه کشی دما ورطوبت تنظیم می گردد که دما 37.5 و رطوبت۶۰- ۵۵ درصد می باشد .
دستگاه جوجه کشی کبک حداقل باید ۳ بار در روز تخم ها را بچرخاند ولیکن چرخش می تواند تا 24 مرتبه در روز هم اتفاق بیافتد. در روز۲۱ جوجه کشی کبک تخم ها به هچر منتقل می شوند و چرخش راک ها متوقف می گردد .
دمای جوجه کشی کبک در هچر۳۷-۳۶/۵درجه سانتی گراد و رطوبت جوجه کشی کبک۸۰ -۷۵ درصد می باشد واگر رطوبت هچر به میزان کافی نباشد موجب خشک شدن پوسته داخل تخم شده وجوجه کبک ها به سختی می توانند پوسته داخلی وخارجی را شکسته و از تخم خارج می شوند،و یا گاها خروج ناموفق دارند.
به منظور حذف تخم های جنین مرده و بدون نطفه عمل کندلینگ یا نوربینی تخم کبک صورت می گیرد که این روش در دومرحله یکبار روز۸ جوجه کشی کبک بار دوم پس از انتقال تخمها از ستر به هچر صورت می گیرد . در جوجه کشی بلدرچین به علت نقوش روی پوسته اکثر تخم بلدرچین ها امکان نوربینی وجود ندارد.
جوجه کشی کبک 24 روز به ظول می انجامد تخم کبک ها روز ۲۴ به جوجه تبدیل می شوند ولی بعضی جوجه ها در روز۲۳و یا ۲۵ هچ (متولد) می شوند .
کل زمان هچ 12-24 ساعت طول می کشد که در صورت تجاوز از24 ساعت باید تخم ها را مورد بررسی قرار داد وعلت عدم هچ را جویا شد.
شرایط نگهداری تخم کبک قبل از ورود به دستگاه جوجه کشی
فاصله ی بین تخم گذاری تا قرار گرفتن تخم ها در دستگاه جوجه کشی بسیار مهم است. نباید تخم ها در دمای زیر 4/4 و بالای 20 درجه سانتی گراد نگه داری شوند. دمای مناسب برای نگه داری تخم کبک حدود 12 تا 155 درجه سانتی گراد می باشد. برای نگه داری تخم های کبک آن ها را بهتر است در شانه های تخم قرار دهید و در اتاقی که تهویه آن در حد مطلوب است نگه داری کنید. مدت زمان نگه داری تخم ها نباید بیشتر از 7 روز باشد زیرا افزایش مدت نگهداری تخم موجب کاهش جوجه دراوری می شود.
قبل از اینکه تخم ها در دستگاه جوجه کشی قرار گیرند 6 الی 12 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد قرار گیرند تا به هوای جدیدی که در پیش است عادت کنند. به این عمل پیش گرم می گویند. پیش گرم عملیاتی است که می توان آن را در سالن جوجه کشی و قبل از چیدن تخم ها در دستگاه جوجه کشی انجام داد. در نقاط گرمسیری باید عمل تهویه به خوبی انجام پذیرد تا از تعریق تخم ها در اتاق پیش گرم جلوگیری به عمل آید. در صورتی که تخم ها عرق کنند در اثر فشار منفی که در داخل تخم به وجود می آید عوامل میکروبی از طریق پوسته به درون تخم کبک کشیده شده و بعد ها در اثر مساعد بودن شرایط این عوامل تکثیر پیدا کرده و در نهایت موجب تولید تخم های آلوده (میکروبی) و یا تخم های انفجاری می شوند.
باید به این نکته اشاره کرد که حداقل زمان بین تخم گذاری و خواباندن تخم ها در دستگاه جوجه کشی باید 24 ساعت باشد چون در تخم تازه تولید شده pH آلبومین تخم بالا است و کیسه هوایی هنوز کامل نشده است و این مسئله موجب آسیب رسیدن به جنین می شود.
چرا جوجه کشی کبک مهم است؟
مسئله جوجه کشی به صورت طبیعی بین همه پرندگان وجود دارد. هرکدام هم بر اساس شرایط خودشان باید مدت زمانی را روی تخم خود بخوابند. برای کبک این مدت زمان 24 روز است.
فصل بهار که میرسد، فصل جفتگیری کبک آغاز میشود. اگر هم هوای منطقه خوب باشد و کبک و نر و ماده به خوبی غذا پیدا کنند، جفتگیری تا آخر مرداد ادامه خواهد داشت. با هر بار جفتگیری، کبک ماده بین 7 تا 20
عدد تخم میگذارد. روی هرکدام هم 24 روز بخوابد تا جوجهها سر از تخم بیرون بیاورند. حساب کنید تا آخر مرداد چه تعداد تخم میشود؟ حالا این عدد را ضربدر تعداد کبکهای ماده در طبیعت کنید.
مسئله اصلی این است که تخمها به درستی سر از لانه خود در بیاورند. مهم روش استفاده شده نیست، بلکه شرایط پیرامونی آن است که باید تخمها را از گزندی دور بدارد؛ حتی اگر بخواهد طبیعی هم باشد. البته در حالت طبیعی خطر بیشتر است؛ برای اینکه کبکها احتمال کاستن طول عمرشان هم وجود دارد. همچنین شاید در معرض حمله دیگر موجودات هم قرار بگیرند. در روشهای مصنوعی، از تخمها به شدت مراقبت میشود. از این رو نگرانی کمتری در این خصوص وجود دارد.
4- روش جوجه کشی کبک
مسئله اصلی شناخت و انتخاب روشهای جوجه کشی کبک است. در ادامه ما 4 روش را بیان میکنیم. این شما هستید که باید تصمیم بگیرید تا کدام یک را انتخاب کنید.
1- جوجه کشی طبیعی کبک
جوجه کشی طبیعی توسط خود کبک کرچ انجام میشود. کبک نر و ماده بعد از جفتگیری مکانی را انتخاب میکنند که کبک ماده روی آنها به مدت 24 روزی روی آنها بخوابد تا جوجهها سر از تخم دربیاورند. مادر برای اینکه نطفهای به تخمها نچسبد، هرروز آنها را میچرخاند. بعد با نوک خود سطح تخم را شکسته تا جوجهها راحتتر بیرون بیایند. این روش کاملاً طبیعی است. هرچند مزایایی دارد؛ اما بدون مشکل هم نیست؛
- اول اینکه در همه موقع سال امکانپذیر نیست. هر کبک روی 6 تا 7 تخم میخوابد که اگر تعداد بیشتر از این باشد، به مشکل بر میخورد.
- تعداد تخمهای در دسترس محدود است.
- احتمال انتقال انواع بیماری از سمت مادر به تخم و جوجهها بسیار زیاد است.
- ممکن است که لانه یا محیط اطراف کبک تمیز یا بدون خطر نباشد. پس احتمال انتقال بیماری از محیط به مادر و همچنین آسیب از دیگر حیوانات به تخم بسیار زیاد خواهد بود.
- کبک ماده موجودی بسیار حساس است. اگر شما به هر دلیلی به تخمها دست بزنید، دیگر روی آن نمیخوابد. حالا اگر وسط مرحله باشد که به معنای از دست رفتن تخم خواهد بود.
- استفاده از پرندگان استیجاری مانند مرغ و پرنده هم مشکلات خاص خود دارد. پرندگان به سختی تخم موجود دیگری را قبول میکنند.
جوجه کشی کبک با دستگاه جوجه کشی
جوجه کشی با دستگاه یا صنعتی با استفاده از دستگاههای مخصوص انجام میشود. دما، رطوبت و تهویه سه عامل شرایط محیطی هستند که در صورت رعایت نکردن باعث آسیب جدی به تخمها میشود. رعایت دقیق این سه عامل در محیط باز همیشه امکانپذیر نیست؛ اما در ماشین جوجه کشی کبک میتوان همهچیز را به صورت اتوماتیک تنظیم کرد. از این رو بازدهی و تولیدمثل خیلی بهتر و سریعتر خواهد بود.
طول دوره جوجه کشی هم در دستگاه 24 روز است؛ اما همهچیز به صورت دقیق و خودکار انجام میشود. ابتدا باید تخمهای نطفهدار کبک را برداشته و بعد از تمیز و ضدعفونی کردن آنها را در دستگاه قرار دهید. دمای دستگاه باید در ابتدا 37.5 درجه و میزان رطوبت بین 55 تا 60 درصد باشد.
در مرحله ستر که جنین در حال رشد است، دستگاه تخمها را حداقل سه مرتبه در روز میچرخاند تا جنین به پوسته درونی نچسبد. بعد از 21 روز، تخم به مرحله هچر میروند. در این مرحله چرخش متوقف میشود. جنین کامل شده سر از تخم درآورده و باید این بار در شرایطی با دمای کم و اکسیژن بالا نگهداری شود. در این مرحله دما متوسط 36 درجه و میزان رطوبت بین 75 تا 80 درصد است. مرحله هچ حداکثر تا روز آخر 24 ام باید
جوجه کشی با دستگاه یا صنعتی با استفاده از دستگاههای مخصوص انجام میشود. دما، رطوبت و تهویه سه عامل شرایط محیطی هستند که در صورت رعایت نکردن باعث آسیب جدی به تخمها میشود. رعایت دقیق این سه عامل در محیط باز همیشه امکانپذیر نیست؛ اما در ماشین جوجه کشی کبک میتوان همهچیز را به صورت اتوماتیک تنظیم کرد. از این رو بازدهی و تولیدمثل خیلی بهتر و سریعتر خواهد بود.
طول دوره جوجه کشی هم در دستگاه 24 روز است؛ اما همهچیز به صورت دقیق و خودکار انجام میشود. ابتدا باید تخمهای نطفهدار کبک را برداشته و بعد از تمیز و ضدعفونی کردن آنها را در دستگاه قرار دهید. دمای دستگاه باید در ابتدا 37.5 درجه و میزان رطوبت بین 55 تا 60 درصد باشد.
در مرحله ستر که جنین در حال رشد است، دستگاه تخمها را حداقل سه مرتبه در روز میچرخاند تا جنین به پوسته درونی نچسبد. بعد از 21 روز، تخم به مرحله هچر میروند. در این مرحله چرخش متوقف میشود. جنین کامل شده سر از تخم درآورده و باید این بار در شرایطی با دمای کم و اکسیژن بالا نگهداری شود. در این مرحله دما متوسط 36 درجه و میزان رطوبت بین 75 تا 80 درصد است. مرحله هچ حداکثر تا روز آخر 24 ام باید انجام شود. البته ممکن است که بعضی تخمها یک روز زودتر هچ شوند. کل زمانی که هچ کامل انجام میشود، بین 12 تا 24 ساعت است که در صورت کامل نشدن بعد از 24 ساعت باید به بررسی تخم پرداخت.
در خصوص جوجه کشی کبک با دستگاه بهتر است که چندین نکته زیر را بدانید و رعایت کنید:
- دما در سه هفته ابتدایی حدود 37/5 درجه (به هیچ وجه نباید کمتر از 5 درجه باشد) تا آخر روز 21 ام 37 درجه و در سه روز آخر 36 درجه خواهد بود. تنظیم دما به صورت خودکار توسط خود دستگاه انجام میشود.
- گرم شدن دستگاه به دو صورت منتشر کردن هوای گرم به داخل یا با استفاده از المنتهای الکتریکی انجام میشود. در هر دو میزان گرما بر اساس دما تنظیم میشود.
- معاینه تخمها خیلی مهم است. در روز هشتم و همچنین در روز شروع هچ باید تخمها به منظور جداسازی جنین مرده بررسی شوند. این کار با استفاده از نور انجام شده که به آن کندلینگ میگویند.
- در روز هچ باید میزان اکسیژن دستگاه را زیاد کنید. جوجههای کبک سر از تخم بیرون آورده نیاز به اکسیژن برای تنفس دارند. مقدار اکسیژن برای هچ تخمها بین 10 تا 20 درصد است.
- یکی از مزیتهای استفاده از دستگاه جوجه کشی، استفاده از گازهای آلدئید فرمیک است که مانع از انتقال بیماری از پوست تخم به جوجه کبک میشود.
- تخمها به صورت خودکار و بر اساس برنامه سه روز میچرخند که این عامل مانع از چسبندگی جنین به پوست داخلی خواهد شد.
- نکته مهم قبل از قرار دادن تخمهای نطفهدار، ضدعفونی کردن دستگاه و شانه و حصول اطمینان از کارکرد صحیح دستگاه تهویه است.
- حتماً باید رطوبت چه در دستگاههای تمام اتوماتیک و نیمه اتوماتیک رعایت شود. توجه نکردن به این مسئله میتواند باعث خشکی پوست تخم و در نتیجه سختتر شدن مرحله هچ شود.
- بعد از بیرون آمدن تمامی جوجهها از تخم، دما را به 30 درجه کاهش دهید. این مسئله باعث میشود تا دمای بدنی آنها با بیرون در تعادل قرار گرفته و دچار شوک نشوند.
3- جوجه کشی کبک در قفس
نوع دیگر، نوع جوجه کشی کبک در قفس است. در این روش، در واقع شما انباری در منزل خود شبیه به قفس تولید میکنید. استفاده از دستگاه به دلیل گران بودن، برای همه امکانپذیر نیست. از این رو برخی سعی میکنند تا با ساخت قفس کبک و ایجاد محیطی شبیه به آن اقدام به پرورش و جوجه کشی کبک کنند. این روش بیشتر برای آنهایی که از طریق خانه قصد کسب درآمد دارند، بسیار مناسب است.
این روش از نظر مراحل مانند جوجه کشی کبک با دستگاه است. شما باید تخم نطفهدار را کبک برداشته و در محیط بهداشتی نگهداری کنید. البته باید گفت که این قفسها باید به صورت سفارشی تهیه و تولید شود. متأسفانه قفسهایی که بسیاری برای نگهداری از کبک و تخم آن استفاده میکنند، شرایط لازم از جهت نگهداری دما را ندارند و از این رو شاهد تلف شدن آنها هستیم. قفسهای جدید تولید شده تمامی موارد را به صورت خودکار انجام میدهند. در واقع دستگاهی به آنها متصل است که تخم نطفهدار را به محل مورد نظر برده و در آنجا جوجه کشی شروع میشود.
از نظر دمایی باید بین 15 تا 17 درجه و با میزان رطوبت 60 تا 70 درصدی باشد. همچنین باید حداقل روزی دو بار با یک دستمال مرطوب به آب نمک تخم را ضدعفونی کرده و بچرخانید. البته همانطور که در بالا هم گفتیم، چنین قفسهایی به صورت سفارشی باید ساخته شوند؛ اما از نظر راندمان الزاماً کمتر از نوع صنعتی ندارند.
4. جوجه کشی کبک در منزل
جوجه کشی کبک در منزل کمی سختتر است. به هرحال همه امکان دسترسی به دستگاه یا قفس را ندارند، از این روش ترجیح میدهند برای شروع کار خود تا به دست آوردن سرمایه لازم، جوجه کشی کبک در منزل انجام دهند. نکته مهم اینکه تمامی مراحل و اصول باید بر اساس موارد گفته شده در بالا انجام شود. به هرحال شما باید چیزی شبیه به دستگاه ایجاد کنید که تخمها را گرم و مرطوب نگه دارد. یا یک دستگاه جوجه کشی خانگی اتوماتیک تهیه کنید.
تاکنون روشها زیادی برای این مسئله به وجود آمده است. با نگاهی به اینترنت و فیلمها میتوانید انواع تکنیکهای ساخت خانگی دستگاه جوجه کشی را یاد بگیرید. یکی از روشها استفاده از کائوچو است. میتوانید
با قرار دادن چند کائوچو در کنار هم میتوانید چیزی شبیه به قفس تولید کنید. فقط نکته مهم اینکه اگر قصد انبار کردن تخمهای نطفهدار را دارید، باید دمایی بین 12 تا 17 درجه و رطوبت بین 55 تا 65 درجه را تنظیم کنید.
- از آنجا که همهچیز در منزل انجام میشود، احتمال انتقال آلودگی از محیط به تخمها بسیار زیاد است. پس لازم است که هرروز خودتان زحمت دستمال کشیدن و مرطوب کردن آنها را بکشید. همچنین باید حداقل روزی دو بار آنها را بچرخانید تا جنین به پوسته نچسبد.
- اصول دمایی و تعیین رطوبت گفته شده در بالا را رعایت کنید. زمانی به فکر جوجه کشی کبک در منزل باشید که واقعاً امکان استفاده از هیچ دستگاه صنعتی را ندارید.
6 نکته مهم جوجه کشی کبک
- برای داشتن تخم نطفه دار قوی، حتماً به تغذیه کبکهای خود دقت کنید. پروتئین، فسفر، کربوهیدراتها، املاح معدنی و غیره حتماً باید در وعده غذایی مادر باشد تا تخمهای بهتری تولید کند.
- در طول روز حتماً تخمها را جمعآوری کرده و اجازه ندهید که زیاد شود. کبک ماده میتواند 6 تا 7 تخم را زیر خود نگه دارد.
- تخمهای شکسته و ترک برداشته را به هیچ وجه جوجه کشی نکنید. همچنین جنینهای مرده را در روز هشتم حتماً از بقیه جدا کنید. برای اینکه گاز بدی از خود ساطع کرده که برای سلامتی دیگر تخمها ضرر دارد.
- حتماً هر تخم را تا 7 روز بیشتر نگه ندارید. بیشتر از 7 روز امکان دیر هچ شدن یا مرگ جنین در داخل آن وجود دارد.
- قبل از اینکه تخمها را داخل دستگاه قرار دهید، حتماً دمای اولیه دستگاه را بین 25 تا 30 تنظیم کرده تا جنینهای داخل دچار شوک گرمایی نشوند.
- به مسئله چرخش و رطوبت دقت داشته باشید.
کاربرد دستگاه جوجه کشی در جوجه کشی کبک
برای جوجه کشی از تخم کبک ، حدود 24 روز زمان لازم است . تخم های بزرگ تر و تخم هایی که مدت بیشتری در انبار نگه داری شده باشند ، کمی بیشتر زمان لازم دارند . اگر دمای دستگاه جوجه کشی کم تر از حد لازم باشد و تخم های جوجه کشی از کبک های مولد پیر به دست آمده باشند ، جوجه کبک ها دیرتر به دنیا می آیند . در بعضی از استان ها و از جمله استان کردستان جوجه کشی کبک در خانواده های روستایی انجام می شود . آن ها تخم کبک را از طبیعت جمع آوری کرده و جهت جوجه کشی معمولا از یک مرغ کرچ ، بوقلمون و غیره استفاده می کنند . در جوجه کشی مصنوعی ، گرمای لازم توسط منابع گرمازا تولید می شود . تحت شرایطی ، جوجه کشی طبیعی با استفاده از مرغ کرچ مورد توجه و ضامن سلامت جوجه هاست ولی عملا دلایل قابل توجهی نیز آن را رد می کنند :
1 – یک روش گران و پرکار بوده و تنها در بعضی از مواقع سال قابل بهره برداری است ( زمانی که مرغ کرچ در اختیار باشد ) .
2 – تعداد تخم کبکی که مرغ کرچ می تواند در اختیار داشته باشد ، محدود است .
3 – در جریان به دنیا آمدن جوجه ها در روزهای اول ، بیماری ها یا انگل هایی می توانند از طریق مرغ مادر به جوجه کبک ها منتقل شوند .
4 – لانه و محیط اطراف همیشه مناسب نیستند .
در بازار ، ماشین های جوجه کشی بسیاری با ظرفیت های مختلف وجود دارد . دستگاه هایی نیز ساخته می شود که با تولید ده ها هزار در هر دوره قسمتی از نیاز صنعت ماکیان را رفع می نمایند . شرایط محیطی برای جوجه کشی که به نوبه ی خود دارای اهمیت خاصی نیز می باشند عبارتند از : دما ، رطوبت و تهویه . درجه ی حرارت در سه هفته ی اول ، دوم و سوم حدود 5/37 درجه ی سانتیگراد خواهد بود . در چهار روز آخر اندکی کمتر (37 درجه ) خواهد شد . حرارت صحیح ، یکی از خصوصیات ماشین جوجه کشی است . چگونگی گرم شدن دستکاه به روش های مختلف صورت می پذیرد . در بعضی از انواع آن ها تزریق هوای گرم به داخل دستگاه و در بعضی دیگر وجود المنت های الکتریکی گرمازا منابع تولید حرارت به شمار می روند . در خلال 24 روز دوران جوجه کشی ، تضمین تهویه با هوای حاوی اکسیژن کافی ، ضروری است . در حقیقت جنین در داخل تخم از طریق سوراخ های پوسته تنفس کرده ، اکسیژن مصرف نموده و انیدریدکربنیک ( Co2 ) دفع می نماید . درصد رطوبت نسبی در دوران جوجه کشی باید حدود 55% و بین 20 تا 24 روزگی حدود 75 درصد باشد . تا 7 روز پس از قرار گرفتن تخم کبک ها در دستگاه جوجه کشی ، تخم ها بایستی مورد معاینه قرار گیرند . بدین منظور تخم ها در مقابل نور قرار گرفته و وجود جنین در آن ها تایید می شود . به این روش در مدیریت پرورش ماکیان « کاندلینگ » می گویند . تخم ها در دستگاه جوجه کشی به حالت مایل قرار گرفته و قطب پهن آن به سمت بالا قرار می گیرند و حداقل 3 بار در روز ( به غیر سه روز آخر ) جهت جلوگیری از چسبیدن جنین به پوسته چرخانیده می شوند . برای جلوگیری از بیماری های عفونی جوجه ی یک روزه که منشاء آن آلودگی تخم می باشد ، در روز اول جوجه کشی از گاز آلدئید فرمیک ( فرمالدئید ) در دستگاه جوجه کشی استفاده می شود .
رفع مشکلات احتمالی در جوجه کشی کبک با استفاده از دستگاه جوجه کشی
عد از جوجه کشی اگر تعداد قابل توجه ای از تخم ها هچ نشدند، توسل به عملیات رفع اشکال بسیار مهم است. این عملیات به پرورش دهنده پاسخ می دهد: مشکل از کجاست؟ بنابراین ضرورت دارد پس از پایان هر دوره جوجه کشی ترجیحاً تمامی تخم های هچ نشده و در غیر این صورت تعدادی از تخم های هچ نشده را معمولاً 3 سبد از هر گاری (یک سبد از بالا، یک سبد از وسط و یک سبد از پایین ) جدا کرده و توسط مسئول جوجه کشی یا کارشناسی خبره شکسته و دلایل عدم تبدیل آن ها به جوجه مشخص و ثبت شود تا هر شکل ممکن در جوجه کشی های بعدی مشکل برطرف گردد.
یک جوجه کشی موفق بستگی به عواملی دارد که علت تعدادی از آنها را باید در سالن های پرورش جستجو نمود. سن گله، نژاد، مدیریت واحد از نقطه نظر تغذیه بهداشت و جمع آوری و درجه بندی تخم ها، از جمله ی این عوامل می باشند. در یک جوجه کشی استاندارد و موفق میزان هچ (جوجه درآوری)، در حد 85 درصد مورد انتظار است.
این فرم می تواند به عنوان ثبت وضعیت جوجه کشی مورد استفاده قرار گرفته و متعاقباً جهت پیدا کردن نابسامانی موجود در واحد و رفع مشکل، مورد بهره برداری قرار گیرد. در واقع پس از پایان عملیات جوجه کشی تمامی تخم هایی که به جوجه تبدیل نشده اند (و اگر این کار مشکل باشد، حداقل 10 درصد از تخم ها از طبقات مختلف برداشته شده) یکی یکی شکسته شده و براساس عناوین ستون های فرم ارزیابی جوجه کشی ثبت وضعیت و این اطلاعات مورد بررسی کارشناسی قرار می گیرد.
پس از شکستن تخم های هچ نشده
1- اگر کوچک ترین اثری از نطفه درون تخم ملاحظه نشد، به عنوان تخم بدون نطفه در ستون اول علامت(-) زده می شود.
2- اگر لکه ای کوچک و بعضا با مقداری مویرگ خونی مشاهده شد به عنوان تخم نطفه دار در ستون دوم علامت زده می شود.
3- چنانچه در وسط مویرگ ها جنینی کوچک عموما به رنگ صورتی مشاهده شد (در چنین حالتی سر جنین و چشمان او کاملا مشخص است) در ستون سوم به عنوان جنین کوچک علامت گذاری می شود.
4- اگر جنینی مشاهده شود که در ان سر، بدن، چشم، منقار، بال ها و پاها کاملا مشخص باشند به عنوان جنین بزرگ علامت زده می شود.
5- چنانچه جوجه ای مشاهده شود که علاوه بر تکامل قسمت های مختلف بدن پر های آن به صورت کرک های تازه رشد یافته مشهود باشد (در این حالت کیسه ی زرده فضای قابل توجه ای از تخم را در جلوی شکم جوجه اشغال کرده) در ستون جوجه ی بزرگ ثبت می شود.
6- چنانچه جوجه ای مشاهده شود که برخلاف حالت های قبلی چرخیده و سر آن در قسمت پهن تخم قرار گرفته باشد و مایعات داخلی تخم بسیار کم باشد، به عنوان جوجه ی مرده تلقی شده و در ستون ششم علامت گذاری می شود. (گاهی اوقات در چنین وضعیتی جوجه، پوسته ی تخم را سوراخ هم نموده است ولی در نهایت تلف شده است).
7- معمولا در ستون هفتم علامت گذاری نشده بلکه تمامی جوجه های زنده که از تخم خارج شده اند، شمارش و جمع آن ها در سلول پایین ستون هفتم به عنوان جوجه زنده ثبت می شود.
در پایان تکمیل فرم ارزیابی جوجه کشی علامت ها که عموما به صورت واحد های شش تایی درج شده شمارش و جمع شده و در سلول های پایین فرم به صورت عدد ثبت شده و به کمک، یک تناسب ریاضی، درصد آنها نیز مشخص خواهد شد.
دلایل یک جوجه کشی ناموفق و یا به عبارتی دیگر تفسیر اطلاعات (به عنوان مثال مانند فرم فوق الذکر) نیاز به تجربه تبحر و اطلاعات کارشناسی دارد. در ادامه اشاراتی به علت های احتمالی آن می نماییم. دلیل زیاد بودن تخم ها در ستون های اول تا ششم می تواند به قرار زیر باشد :
ستون یک:
1- کافی نبودن تعداد پرنده ی نر بالغ در گله کبک های مولد
2- عقیم بودن یا به بلوغ نرسیدن احتمالی نر ها
3- گرمای زیاد محیط پرورش
4- سرمای زیاد محیط پرورش
5- پیر بودن پرندگان نر
6- کمبود های ویژه در خوراک گله کبک های مولد
7- بیماری احتمالی نرها
8- غیر اصولی بودن مدیریت و امکانات پرورش
9- مصرف برخی داروها، حشره کش ها ومواد شیمیایی
10- کمبود نور (شدت نور یا ساعات روشنایی)
ستون دوم:
1- بیماری گله از نوع نارسایی ژنتیکی
2- نگه داری در انبار و کهنه شدن تخم
3- پوسته ی بسیار سفت و کلفت (که تنفس جنین را محدود کند).
4- کمبود ویتامین به ویژه ویتامین های گروه B
5- نقص گندزدایی (ضدعفونی ) و نفوذ میکروب به داخل تخم
ستون سوم:
1- انبار کردن تخم برای مدت طولانی و یا حرارت نامناسب
2- حرارت بالا یا پایین در ابتدای جوجه کشی
3- آسیب های ضربه ای در زمان حمل و نقل تخم
4- دمای زیاد آبی که برای شستشوی تخم ها استفاده می شود.
ستون چهارم:
1- تمامی موارد ذکر شده در زیر ستون سوم
2- کمبود تهویه با پوسته ی ضخیم
3- چرخش ناکافی
4- کمبود ویتامینی مانند ویتامین E
ستون پنجم:
1- حرارت رطوبت و چرخش ناکافی
2- نقص در تهویه
3- کمبود اکسیژن در محیط
4- کمبود های تغذیه ای
5- پیر بودن گله ی کبک های مولد
ستون ششم:
1- نقص در سیستم تهویه دستگاه جوجه کشی
2- نقص در سیستم تهویه سالن جوجه کشی
3- کمبود اکسیژن محیط (محل جوجه کشی در ارتفاعات باشد).
4- وجود عوامل مصرف کننده ی اکسیژن (مانند بخار های شعله دار) در سالن جوجه کشی
5- کمبود های تغذیه ای به ویژه ویتامین (مشخصا اسید فولیک)
عوامل تاثیرگذار بر طولانی شدن جوجه کشی کبک با استفاده از دستگاه جوجه کشی
الف : بیش از حد معمول بزرگ بودن تخم کبک
ب : دمای دستگاه جوجه کشی در ستر و هچر پایین باشد.
ج : دوره ذخیره تخم ها پیش از جوجه کشی کبک طولانی شده باشد.
د : گله مولد کبک پیر باشد.
و دقیقا برعکس موارد بالا می تواند طول دوره را به 23 روز حتی کاهش دهد. دقت کنید کیفیت جوجه در دو حالت ایده آل پرورش کبک نیست.
هنگامی که جوجه ها از تخم بیرون می آیند باید تا 12 ساعت در دستگاه مانده تا خشک شوند و به این منظور باید تهویه افزایش یابد .
تخم هایی که قبل از دوران جوجه کشی کبک مدت زیادتری نگهداری شده اند احتمالا نسبت به تخم های تازه قابلیت جوجه درآوری پایین تر خواهند داشت. دقت کنید تخم هایی که از زمان تخمگذاری کبک هنوز 24 ساعت کامل را نگذرانده اند به علت اینکه ph آلبومین تخم کبک بالا بوده و کیسه هوایی به اندازه کافی رشد نکرده اند مناسب جوجه کشی نیستند.
ارزیابی جوجه کشی کبک
برای بررسی ارزیابی دو پارامتر درصد جوجه درآوری و کیفیت جوجه کبک در دوره پرورش کبک سنجیده می شود.
درصد جوجه درآوری در جوجه کشی و تکثیر کبک
در صورتی که مدیریت نگهداری گله مولد و اصول نگهداری تخم قبل از جوجه کشی کبک مناسب تر باشد درصد زنده ماندن نطفه و نطفه داری روند فزونی می گیرد. همچنین اگر اپراتور کار با دستگاه جوجه کشی به دقت بر روند کار جوجه کشی تسلط داشته باشد و کیفیت دستگاه جوجه کشی کبک مناسب باشد تعداد زیادی از این تخم ها به جوجه کبک تبدیل خواهند شد. و پس از اتمام جوجه کشی عملیات درصد گیری آغاز می شود.
برای بدست آوردن درصد جوجه خارج شده از دستگاه باید توجه داشته باشید تا این درصد بر تعداد تخم اعم از بی نطفه و خراب می تواند محاسبه شود و بر نسبت تعداد خروج جوجه ها از تخم های سالم و نطفه دار هم می تواند محاسبه شود. آن درصدی مهم است که بر نسبت تعداد تخم نطفه دار حساب شده باشند.
برای این کار لازم است تا تخم های جوجه نشده را شکانده و علت جوجه نشدن را بررسی کرد و سپس تخم هایی که جوجه اصلا تشکیل نشده را از تعداد کل کسر کرد و سپس درصد جوجه های بدنیا آمده را محاسبه کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر و افزایش میزان هچ پیشنهاد میکنیم مقاله درصد جوجه درآوری را مطالعه کنید.
کیفیت جوجه کبک در طول دوره پرورش
کیفیت جیره کبک مولد و همچنین شرایط دستگاه جوجه کشی در کیفیت جوجه های تولیدی بعد از تولد و تلفات آن در طی دوره پرورش نقش مهمی دارد. چنانچه در فرمول غذایی جوجه ها مواد معدنی و ویتامینی کافی در روزهای اول پس از تولد وجود نداشته باشد در روزهای اول پس از تولد جوجه کبک ها تلفات زیادی خواهند داشت. همچنین شرایط دما و رطوبت دستگاه در وزن جوجه و سرزندگی آن نقش مهمی دارد.
کبک هایی که در قفس کبک مولد یا تخمگذار استاندارد نگهداری می شوند شانس موفقیت بیشتری در جفت گیری و نطفه دارشدن تخم کبک ها دارند . همچنین نگهداری کبک ها در قفس آلوده شدن تخم ها را به کود کبک کاهش می دهد.
سود جوجه کشی کبک
جوجه کشی پرندگان مختلف است. جوجه کشی کبک هم در چند سال گذشته بازدهی خوبی داشته و تکثیرکنندگان زیادی به این کار روی آورده اند. سود جوجه کشی این پرنده به طور متوسط بین 3 تا 5 میلیون است. البته حجم کار در این سود تاثیر مستفیم دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر و اطلاع از سود جوجه کشی پرندگان مخنلف پیشنهاد میکنیم مقاله سود جوجه کشی پرندگان را مطالعه کنید.
کارشناسان شرکت در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان خواهند بود